ماجراهای مربی‌گری بخش روان اینجانب


ماجراهای یک مربی پرستاریِ روان و دانشجویانش؛ این قسمت: مراقبت از فرد مبتلا به اختلال دو قطبی

 

کلاس هستم و خانم‌های دانشجو شرح‌ حال بیمارانشان را داده‌اند. حالا نوبتِ ادامه‌ی بحث جلسه‌ی پیش است. می‌گویم: «جلسه پیش در مورد معیارهای تشخصیی اختلالات دو قطبی صحبت کردیم. این جلسه در مورد مراقبت از مبتلایان به اختلال دو قطبی باید صحبت کنیم. لطفاً یکی‌تون بگه مهم‌ترین تشخیص پرستاری که در دو قطبی مطرح هست چی هست؟ اول دوستانی که جلسه پیش صحبت نکردند جواب بدهند.»

 

زهرا محمدی دستی بلند می‌کند. می‌گویم: «جواب بده.»

  • «اگر تو دوره‌ی حاد بیماری باشه، فعالیت زیاد، خواب کم و بی‎توجهی به غذا خوردن داشته باشه تشخیص پرستاری‌اش می‌شه خطر آسیب به خود. اگر هم تحریک پذیر باشه خطر آسیب به خود و دیگران وجود داره. به علت کم شدن نیاز به خواب دچار اختلال در الگوی خواب می‌شه. به علت دخالت‌های بی‌جا و بازی گرفتن دیگران و زیاد حرف زدن ممکن است اختلال در تعاملات اجتماعی وجود داشته باشه. به علت هذیان‌های بزرگ منشی هم تغییر در فرآیند فکر وجود داره.»

 

سری تکان می‌دهم و می‌گویم: «خانم کریمی چند تا از مداخلات مربوط به تشخیص پرستاری خطر آسیب به خود و دیگران رو بگو.»

 

  • «محیطی آرام و با حداقل امکان تحریکات رو با نور ملایم، حداقل سروصدا و رفت و آمد کم برای بیمار فراهم می‌کنیم. فعالیت‌های بدون رقابت و انفرادی مثل قدم زدن، نقاشی، جارو کردن، نوشتن و اگه بشه باغبانی برای بیمار در نظر می‌گیریم. اگه داره جک اینا می‌گه نباید تشویق بشه چون ممکنه تحریک پذیر بشه. در صورتی که  رفتار کلامی و غیر کلامی تهدید کننده داشت به دقت تحت نظر می‌گیرمش و در صورت شدید شدن تحریک پذیری از داروهایی مثل هالوپریدول استفاده می‌کنیم. دارو آرامش نکرد از مهار فیزیکی استفاده می‌کنیم.»

 

+     «خانم خلفی شما مداخلات مربوط به اختلال در الگوی خواب رو توضیح بده.»

 

  • «اگر بیمار مشکلی با زود خوابیدن نداره ایجاد محیطی نسبتا تاریک، با تهویه‌ی خوب و حداقل سروصدا مفیده. اگه عادت به زود خوابیدن نداره اصرار نمی‌کنیم و اجازه می‌دیم تا وقت خواب معمول خودش خارج از تختش باشه. بهش توصیه می‌کنیم خوردنی‌ها و آشامیدنی‌های کافئین‌دار رو محدود کنه و از حمام گرم و موسیقی ملایم استفاده کنه. اگر دکتر براش داروی خواب‌آور گذاشته باشه داروشو می‌دیم.»

 

+     «خانم عبداللهی  اقدامات مربوط به اختلال در تعاملات اجتماعی رو شما بگو.»

 

  • «ضمن احترام به بیمار براش حد و حدودی مشخص می‌کنیم و ازش می‌خوایم مقررات بخش رو که موقع پذیرش بهش آموزش داده شده رو رعایت کنه . در صورت اصلاح رفتارهاش و نشون دادن رفتارهای مناسب تشویق می‌شه. یعنی در کل کاری می‌کنیم که بیمار مسئولیت کارهای خودشو بپذیره.»

 

+    «خانم لعیا محمدی و خانم زهره احمدی شما با بیمارانتون چه کردید؟ آموزش‌های کتبی دادید؟»

 

لعیا محمدی پمفلتی را طرفم گرفت و گفت: «استاد این پمفلت رو ببینید اگه خوب بود برم بدم به بیمارم. توی این پمفلت من روش‌های کنترل خشم شامل شمردن اعداد؛ تنفس عمیق، ترک محیط عصبی کننده، نوشیدن آب، نوشتن، تخلیه خشم روی بالشت، فریاد زدن در محیط خالی، گوش کردن به موسیقی آرام،  صحبت کردن با فردی مطمئن، ورزش کردن و پیاده روی، سکوت کردن و لبخند زدن رو آوردم.»

 

خانم احمدی شما چی کار کردید؟

 

  • «استاد من برای رها شدن از فکرهای مزاحم از جمله فکر بزرگ منشی تکنیک توقف فکر رو تو چند گام توضیح دادم. تو گام اول از بیمار خواستم لیستی از افکار استرس آمیزشو آماده کنه و کم استرس‌ترین فکرشو آماده کنه. تو گام دوم چشم‌هاشو ببنده و اون فکر رو تصویر سازی کنه و اجازه‌ی حضور به اون فکر رو بده. تو گام سوم توقف فکر رو یا با کوک ساعت یا با صدای بلند ایست خودش انجام بده و جلوی این فکرها رو بگیره . تو گام چهارم این قدر باید روش سوم رو تکرار کنه که یواش یواش بدون بلند ایست گفتن و زنگ ساعت هم با اراده‌ی خودش بتونه اون فکرا رو کنترل کنه و در نهایت این فکرا رو با فکرهای مثبت جانشین کنه.»

 

 

 

 

 

 

 

 

+    «خوب بود خانمها. خودمم توضیحاتی در مورد درمان می‌دم و این جلسه رو تموم می‌کنیم. برای جلسه‌ی بعد اختلالات افسردگی رو آماده کنید.

در مرحله‌ی حاد مانیا بیمار لازمه توی بیمارستان بستری بشه. تو این دوره از لیتیوم و یه داروی ضد جنون مثل هالوپریدول استفاده می‌شه. به بیمار روزی سه بار قرص  300 میلی گرمی لیتیوم رو می‌دن و در دو سه روزم دوزش رو زیاد می‌کنند تا سطح خونی 6/0 تا 2/1 میلی اکی‌والان در لیترتنظیم بشه. به بیمار هم آموزش می‌دیم اگه محدودیتی مثل فشار خون نداره آب و نمک فراوان بخوره تا مقدار اضافی لیتیوم دفع بشه و بیمار دچار مسمومیت نشه. امروزه  از ضد تشنجهایی مثل والپروات سدیم، کاربامازپین، گاباپنتین و لاموتریژین و توپیرامات‌ها هم استفاده می‌کنن. خطرناک‌ترین عارضه‌ی والپروات سدیم مسمومیت کبدی هستش که لازمه به طور منظم آنزیم‌های کبدی بیمار چک بشه. علاوه بر دارو درمانی می‌شه از شوک درمانی و روان درمانی هم استفاده کرد. »

منبع:

روان‌پرستاری (بهداشت روانی 2)- بخش دو قطبی و اختلالات مرتبط. کوشان و واقفی. اندیشه رفیع.

 

 

مطالب مرتبط:

 

فرآیند پرستاری و علائم و نشانه‌ها در اختلالات روانی

اختلالات دو قطبی چیست؟

بدون دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *