اثرات هم‌افزایی و هم‌افزا زدا
برخی افراد اثر هم‌افزا زدا بر دیگران دارند. با حضورشان انرژی گروه را تخلیه می‌کنند و زمانی که غایب هستند گروه احساس آرامش می‌کند. بعضی سازمان‌ها نیز هم‌افزا زدا هستند. آنها انرژی خانواده و سایر گروه‌های منسوب به کارکنان را تخلیه می‌کنند.
برخی دیگر هر جا که باشند تأثیری هم‌افزا دارند. زمانی که حضور دارند همه چیز برای همه کس بهتر پیش می‌رود. چنین افرادی اعتماد به نفس دارند، تاب‌آور و شفیق بوده و مایۀ ثبات و اتکا در شرایط بی‌نظم و عدم اطمینان هستند. در زمان مشکلات داوطلب کمک کردن هستند و به نوعی دوست زمان‌های سخت می‌باشند. شیوه‌ی مدیریت برخی مدیران منجر به افزایش سلامت روانی کارکنان می‌شود. کارکنان چنین سازمان‌هایی در خارج از محل کار، دارای خانواده‌های سالم و شادی هستند، در فعالیت‌های گروهی شرکت می‌کنند و از کلیساها، باشگاه‌ها و سایر گروه‌های اجتماعی حمایت می‌کنند.
مشاهده تأثیر افراد بر دیگران
درون‌گرایی و برون‌گرایی فرد اهمیت کمتری نسبت به تأثیر وی بر دیگران دارد.
برخی افراد می‌توانند با داشتن خوش‌بینی تعالی بخش، الهام بخش گروهی باشند، در حالی که برخی دیگر به طور نامناسبی خوش‌بین هستند.
ممکن است با فردی همیشه سخن‌گو و بشاش برخورد کرده باشید سپری کردن وقت طولانی مدت با چنین فردی بسیار دشوار است.
برخی افراد با بدبینی افسرده‌کنندۀ خود موجب آزار و تشویش گروه می‌شوند. در حالی که برخی دیگر دارای بدبینی سودمند و کاربردی هستند.
برخی افراد پیچیده و متناقض هیچ جهت یا نقطه‌ی تمرکزی ندارند. شما هیچگاه به آنها امور مهمی تفویض نمی‌کنید، زیرا آنها بسیار نامنظم و دمدمی مزاج هستند.
ارزیابی اقدام افراد با توجه به تأثیر آن بر دیگران
تاب‌آوری سطح بالا با هدایت خود بر اساس احساس و ادراک از امور ناشی می‌شود نه بر مبنای بایدها و یا مطابق با نقش‌های از پیش تعیین شده.
افراد هم‌افزا توسط آنچه که صحیح کار می‌کند راهنمایی می‌شوند، نه توسط ظواهر امور.
هم‌افزایی چیزی نیست که شما موجب به وجود آمدن آن می‌شوید، بلکه ناشی از رها کردن خود در میان اقدام‌های آتی است. زمانی که هم‌افزایی هادی شما باشد، انرژی شما با انرژی سایر افراد مجاور ترکیب می‌گردد. در محیط کار چنین هم‌افزایی، موجب خلق تجربه‌ی بهینه‌ای می‌گردد که رضایت شغلی بالای کارکنان را به دنبال خواهد داشت.
تاب‌آوری سطح بالا از خلق انرژی مثبت و سپس همراهی با آن، در زمانی که این انرژی به خوبی جریان دارد حاصل می‌گردد.
تعیین کننده بودن قصد و نیت
نیاز به هم‌افزایی مناسب در زندگی، مشابه ریسمانی است که قطعات اسباب بازی را به سوی یکدیگر کشیده و به هم متصل می‌سازد. سبک زندگی مناسب، مهارت‌های حل مسئله، اعتماد به نفس، حرفه‌گرایی، ویژگی‌های متضاد، خوش‌بینی کاربردی و تلاش برای بهبودی و تبدیل امور به بهترین وجه برای خود و دیگران همه توسط نیاز هم‌افزایی به هم متصل خواهند شد.
شیوه‌ی یکپارچه کردن این ویژگی‌ها کاملاً منحصر به فرد است و از موقعیتی به موقعیتی دیگر متفاوت می‌باشد. چابکی در موقعیت‌های گوناگون موجب می‌شود انسان‌های تاب‌آور انعطاف بسیار زیادی داشته باشند. آنها شیوه‌ی تعامل خود را بر اساس بیشترین سود برای خود و دیگران تعدیل می‌کنند.
آغاز با پرسش و تمرکز بر نتایج یا مراحل دستیابی به مهارت‌های هم‌افزا و توسعه‌ی آنها
- موقعیت‌های جدید، بی‌ثبات و یا دشوار را با این سؤال مورد بررسی قرار دهید: «جهت تبدیل اوضاع به احسن برای تمام افراد، چگونه می‌توانم با این شرایط تعامل کنم؟»
- در جستجوی شیوه‌هایی برای کمک به بهتر نمودن اوضاع باشید. از دیگران بپرسید: «شما دوست دارید چه اتفاقی بیفتد؟» به افراد اجازه دهید در صورت عدم تمایل، کمک داوطلبانۀ شما را نپذیرند.
- بدانید شما دلایل خودخواهانه‌ای برای بهتر کردن اوضاع دیگران دارید و این موضوع را دائماً با خود تکرار کنید.
- به خود بگوئید بدون کار سخت بر روی موقعیت مورد نظر موفق خواهم بود و نتایج خوبی خواهم گرفت. افراد هم‌افزا بر مدیریت انرژی، نه مدیریت زمان تمرکز می‌کنند.
- بیاموزید میان اجازه دادن به امور جهت خوب پیش رفتن و تبدیل امور به خوب تفاوت وجود دارد.
- گهگاهی توقف نموده و ذهن خود را آرام کنید. اطراف را پایش نمایید تا ببینید آیا شهود شما همه چیز را لحاظ کرده است؟ سودمند است بدانید که می‌توانید روی ادراک نیمه هوشیار خود- نوعی از سیستم امواج درونی- برای دادن علامت در مواقع خطر، جانمایی اطلاعات سودمند و یا ارائه راه حل خلاقانه حساب باز کنید.
- در پایان هر روز اقدامات خود را بررسی کنید. آیا روز آرامی سپری کرده‌اید؟ آیا به علت حضور شما جلسه‌ای پر ثمر برگزار شده است؟ آیا به کسی کمک کرده‌اید تا امور را به نحو احسن انجام دهد؟
یکی از نشانه‌های توسعه ماهیت هم‌افزایانه شما این است که موفق شوید با تلاش کمی، کارهای بیشتری انجام دهید و زندگی‌تان در سایه‌ی آرامش ادامه یابد. افراد هم‌افزا به مدیریت زمان فکر نمی‌کنند بلکه به مدیریت انرژی می‌اندیشند. شما تمام کارهای مهم را انجام می‌دهید و هنوز زمان اضافی برای انجام آنچه دوست دارید در اختیار داشته باشید.
پیش‌رونده بودن
در هر سازمان افراد کمی وجود دارد که دیگران برای انجام صحیح یک امر مهم، به آنها مراجعه می‌کنند. آنان افرادی هستند که به دنبال تبدیل امور به احسن‌اند و در زمان رخ دادن موقعیت‌های منحصر به فرد، دشوار و چالش برانگیز مورد توجه قرار می‌گیرند.
آنها با متخصص شدن در اموری که دیگران علاقه‌ای به آن ندارند خود را توانمند می‌نمایند. این سبب می‌شود کار حالت تفریح پیدا کند و لذت بخش باشد. کار تبدیل به بازی می‌شود و اجازۀ فعالیت خلاقانه را به شخص هم‌افزا می‌دهد.
معایب هم‌افزایی
دریافت درخواست‌های زیاد برای قبول پست‌ها و قبول مسئولیت‌های زیاد بیشتر از آنکه بشود همه را انجام داد، یکی از مسائل افراد هم‌افزا است.
گاهی اوقات افراد هم‌افزا برای تبدیل امور به شرایط بسیار ایدهآل دچار مشکل می‌شوند. حسادت، حساسیت‌ها و انتقادهای بی مورد و زدن برچسب‌هایی چون درست کار نکردن هم مشکلاتی است که برای افراد هم‌افزا ایجاد می‌شود.
حیاتی بودن درک دیگران و سؤالاتی برای افزایش درک دیگران
افرادی که در ادراک دیگران ناتوان هستند در مواجه با مشکلات، فهم مناسبی در همکاری و مشارکت با دیگران ندارند. کسانی که تأثیر هم‌افزایی‌زدا و انرژی‌زدا بر گروه‌ها و خانواده‌های خود دارند، افرادی که توسط اقدام‌های آنان آزرده می‌شوند را درک نمی‌کنند.
توانایی بهتر کردن اوضاع برای خود و دیگران نیازمند درک دیگران و فهم صحیحی از نحوۀ تفکر و احساسات آنان است. زمانی که شما به یک شیوۀ هم‌افزایانه زندگی و کار می‌کنید با آنچه که بر دیگران می‌گذرد هماهنگ و منطبق هستید.
درک دیگران با پرسیدن سؤالات زیر ممکن می‌شود:
- آن فرد چگونه اوضاع و امور را درک و تجربه می‌کند؟
- آن فرد چه احساسی دارد؟
- او چه می‌بیند؟
- ممکن است چه کارهایی انجام دهد؟
چنین سؤالاتی ذهن را برای فهم نیازهای دیگران، احساسات و نقطه نظرات آنان می‌گشاید. بررسی آنچه در حال وقوع است از منظر دیگران، شانس یافتن راه حل خلاقانه را جهت حل مشکل افزایش می‌دهد.
ادراک احساس دیگران مستلزم داشتن ویژگی‌های متضاد و متناقض است. نباید تحت تأثیر غم و اندوه دیگران قرار گرفت.
دشوار نبودن افراد سخت و لجوج
یکی از مزایای یادگیری تعامل با احساسات، این است که انسان قادر خواهد بود در تعامل با افراد پریشان و آشفته ثبات احساسی خود را حفظ کند.
تاب‌آوری سطح بالا شامل توانایی کنترل خود در مواجه با یک فرد خشمگین، مقاومت در برابر حملات شخصی، مصون ماندن در برابر نظرات منفی و مقابلۀ مناسب با افراد مخرب است.
این سطح از توانایی در برگیرندۀ پذیرش و اعتقاد به خط مشی و رهنمون‌های ذیل است:
- افراد می‌توانند هر گونه که بخواهند فکر کنند و سخن بگویند.
- اگر شیوۀ سخن گفتن یا فکر کردن افراد شما را می‌آزارد، آنها هیچ تقصیری ندارند و اشتباهی مرتکب نشده‌اند. این شما هستید که توانایی و تحمل شنیدن چنین سخنانی را ندارید.
- افرادی که تعامل با آنها دشوار است می‌توانند مبدل به معلمانی برای شما گردند. از خود بپرسید نقاط کور شما کجاست و از تعامل با افراد سرسخت و لجوج چه چیزی می‌توانید یاد بگیرید.
- در تعامل با کسی که او را به حساب نمی‌آورید، اثر بخش نخواهید بود. می‌توانید بخشی از خودپندارۀ خود را بر مبنای استفاده از مدل‌های متناقضی که مغایر با نیازهای هویتی شما هستند شکل دهید. بدانید نیازمند وجود چنین افرادی در دنیای خود هستید. هرگز نخواهید توانست آنان را تغییر دهید یا از شر آنان خلاص شوید. زمانی که عزت نفس قوی و خودپندارۀ سالمی داشته باشید برای ساختن خودتان نیازمند مدل‌های متضاد نخواهید بود.
اگر درک صحیح از افرادی که با سخن گفتن و رفتار خود موجب تخلیه انرژی‌تان می‌شوند داشته باشید، توانایی شما برای خلق شرایط بهینه تقویت می‌گردد.
برای مثال بسیار شگفت‌آور است اگر از کسی بخواهید عملی انجام دهد، در حالی که وی به هر شکل ممکن آن عمل را انجام خواهد داد. اگر یکی از اهداف چنین افرادی اثبات این قضیه باشد که هیچ‌کس توان کنترل آنان را ندارد، شما با این درخواست آنها را به تعادل کشانده و اکنون کنترل، در اختیار شما است. البته باید به یاد داشته باشیم که از قوطی باز کن به طور صحیح استفاده کنیم تا درب قوطی را باز کند.
در عوض قضاوت در مورد افراد سرسخت و لجوج آنها را درک کنید. این باعث تغییر انرژی می‌گردد. با درک آنان، می‌توان اقدامات آنها را خنثی کرد و هم‌افزایی بهتری خلق نمود.
درک دیگران به معنای فهم صحیح احساسات آنان است، در حالی که شما حالت عاطفی مجزای خود را حفظ می‌کنید.
گام‌های درک مشترک و حل تعارض با افراد خشمگین
- از آنها بخواهید در مورد چیزی که موجب آشفتگی‌شان شده سخن بگویند.
- با دقت به سخنانشان گوش کنید.
- یک یا دو سؤال برای شفاف شدن موضوع بپرسید.
- احساسات آنها را تأیید کنید. درک خود را از احساسات آنها ابراز نمایید.
- از آنها به خاطر بیان دلیل آشفتگی‌شان در حضور شا قدردانی کنید. بهتر است آنان مستقیماً روبه روی ما سخن بگویند تا اینکه پشت سر ما به دیگران بگویند.
- نکته‌ای که حامی نظرات آنان است بیان کنید.
- از آنها بپرسید خواهان چه هستند؟
- وقتی شروع به صحبت در مورد خواسته‌ها و درخواست‌هایشان کردند، در مورد راه‌حل‌های محتمل با آنها بحث کنید.
وقتی افراد خشمگین احساس کنند که به سخنان آنان گوش داده می‌شود، آرامش خود را باز می‌یابند. در واقع بسیاری از افراد بعدها از اینکه خشمگین شده‌اند عذرخواهی خواهند کرد. انسان‌های تاب‌آور و هم‌افزا در درک دیگران ماهر هستند. آنها قادرند اوضاع و امور را از منظر دیگران حتی کسانی که دوستشان ندارند، مشاهده کنند. درک مشترک یک مهارت بسیار ارزشمند است.
در یک موقعیت چالش‌انگیز هدف اصلی درک دیگران، درک و فهم کامل تفکرات و نیازهای آنان است تا بتوانید اقدام مؤثری انجام دهید. فهم نقطه نظرات افرادی که موفقیت شما را تهدید می‌کنند می‌تواند یک مهارت مناسب به حساب آید. از خودتان بپرسید نحوۀ قضاوت دیگران در مورد اوضاع و امور، چگونه می‌تواند نکته کلیدی حل تعارض باشد. «درک مشترک» می‌تواند ما را نسبت به کارها یا سخنانی که در زمان بحران به منظور ثبات امور لازم است انجام دهیم آگاه نماید.
توسعۀ تاب‌آوری با توسعۀ مهارت‌های هم‌افزا
افراد تاب‌آور در شرایط نرمال به دنبال ایجاد شرایط بهینه برای خود و دیگران هستند. با دانستن شرایط هم‌افزایی مناسب و امکان خلق چنین شرایطی می‌توان فهمی درونی از شرایط و حالاتی داشت که پس از تحمل فاجعه به آن شرایط بازگشت. بنابراین هر قدر مهارت‌های هم‌افزایی خود را افزایش دهید، تاب‌آوری شما در زمان‌های دشوار بیشتر خواهد بود.
علائم نشان‌دهندۀ هم‌افزا بودن تعاملات
- با حضور شما جلسات با آرامش بیشتری انجام می‌شود، افراد با یکدیگر بهتر کار می‌کنند، تجهیزات به طور کارا به کار گرفته می‌شود و جو محل کار مطبوع‌تر خواهد شد.
- کار آسان‌تر می‌شود.
- زمانی که همه‌چیز به خوبی جریان دارد می‌توانید آرام بنشینید و لذت ببرید. در مقایسه با دیگران انرژی کمتری در انجام کارهای روزمره صرف می‌کنید و قادرید انرژی بیشتر و بادوام‌تری صرف وظایف حیاتی نمائید.
- به امور جزئی به هم زنندۀ اوضاع توجه دارید. پیشاپیش علائم دردسرهای بالقوه را شناسایی کرده و اقداماتی برای جلوگیری از آنها اتخاذ می‌کنید. دغدغه‌های بسیارکمی در مورد مسائلی که می‌دانید مشکل‌ساز نیستند خواهید داشت.
- در مواقع ابهام و شرایط عدم اطمینان تحمل بالایی دارید. پاسخ‌های قطعی و اطمینان بخش در مورد رویدادهای آشکار نشده را به تعویق می‌اندازید. بسیار سریع و قبل از دیگران متوجه می‌شوید چه اتفاقی در حال وقوع است. بنابراین با استفاده از اطلاعات بسیار کم، نتیجه‌گیری‌های معناداری دارید.
- در کنترل تنش‌های متضاد میان‌گروهی احساس راحتی می‌نمایید و دیگران را تشویق می‌کنید تا نقطه نظرات و دیدگاه‌های مخالف خود را بیان کنند. قادرید موضع هر گروه را درک کرده و به آنها کمک کنید تا به راه‌حلی دست یابند. زمانی که تعارضات شدیدی آشکار می‌شود، داور و تسهیل‌گر خوبی هستید.
- شیوه‌های اخلاقی شما موجب افزایش احترام و اعتماد به شما می‌شود.
- از موفقیت‌ها و دست‌آورد‌های دیگران لذت برده و شاد می‌شوید. به دیگران اجازه می‌دهید بدانند چقدر قدردان آنها هستید.
- احساس شادی می‌کنید. از زندگی و کارتان لذت می‌برید. روحیۀ سرزنده‌ای دارید که به شما اجازه می‌دهد بخندید و تفریح نمایید. دیگران شوخ طبعی شما را دوست دارند.
- به شهود خود اعتماد دارید. زمانی که حس می‌کنید چیزی اشتباه است آن را بررسی می‌کنید همه چیز مطلوب است، به خود اجازه نمی‌دهید توسط نگرانی‌های دیگران و یا ترس آنها گمراه شوید.
- به رویدادهای آتی توجه دارید. لذا زمانی که رخ می‌دهند کارهای خود را به آسانی و منظم انجام می‌دهید و از تلاش‌های بی‌حاصل لحظات آخر اجتناب می‌کنید.
- جهت توسعه و پیشرفت‌های جدید زمانی به کنجکاوی اختصاص می‌دهید.
- با خوش‌بینی آرامش‌بخش به موقعیت اضطراری یا بحران واکنش نشان می‌دهید. انتظار دارید همه چیز به حالت ایدهآل باز گردد.
مزیت زندگی کردن و کار کردن به این شیوه تقویت تمام سطوح تاب‌آوری، حفظ آرامش و متانت در زمان‌های دشوار و بهینه کردن سلامتی و رفاه خود است. آگاهی در مورد جزئیات و فهم امور، مهارت‌های حل مسئلۀ شما را بهبود می‌بخشد. موفقیت‌های روزانۀ شما موجب تقویت سه سلف درونی‌تان می‌گردد. می‌توانید با تغییرات اساسی بهتر تعامل کرده و در موقعیت‌های بسیار وخیمی که موجب نابودی دیگران شده به کامیابی دست پیدا کنید. فراتر از این به علت ماهیت هم‌افزایانه، انرژی کافی برای کمک به سایر افراد در شرایط دشوار دارا خواهید بود.
فعالیت‌های توسعۀ تاب‌آوری
- افرادی که در پروژه‌های مهم بسیار خوب عمل می‌کنند و آنان را می‌شناسید توصیف نمایید. چه امری موجب ارزشمندی آنان شده است؟
- مهارت‌های شما در درک دیگران چگونه است؟ تمرین کنید تا به بهترین وجه ممکن دلایل و چرایی اقدام‌ها، تفکرات و احساسات دیگران را توصیف نموده و درک کنید.
- برای تعامل با یک فرد خشمگین گام‌های مهارت درک مشترک را مرور نمایید. پیشاپیش برای مواجه با یک فرد خشمگین برنامه داشته باشید و پس از رو به رو شدن با فرد، ارزیابی نمایید که چقدر خوب این کار را انجام داده‌اید.
- آیا به شهود خود اعتماد دارید؟ آیا تاکنون احساس یا ظن وقوع امری در آینده داشته‌اید که خود را از آن کنار کشیده باشید و بعدها تأسف بخورید که چرا این کار را کرده‌اید؟ آیا درس مفیدی آموخته‌اید؟
- جنبه‌های مهم و بیان نشده‌ی تاب‌آوری کدامند؟
منبع: کتاب مزایای تاب‌آوری دکتر ال سیبرت – پژوهش روزگار
مطلب مرتبط:
یکپارچه کردن توانایی‌های متضاد خود: بخش سوم سطح چهارم تاب‌آوری
بدون دیدگاه