یادداشتی درباره‌ی خط شجری و رمان سورة‌الغراب مسعودی


داستان من و سورةالغراب مسعودی

در حلقه‌ی ادبی هم‌بودمان قرار شده بود سور‌ة‌الغراب را بخوانیم. این گونه شد که سورة‌الغراب محمود مسعودی را خواندم و تمام کردم. «اثری پیچیده و نمادین که با بهره‌گیری از تمثیل‌ها و ارجاعات مذهبی، به نقد جامعه و باورهای خرافی می‌پردازد. این رمان با ساختاری شبیه به سوره‌های قرآن، در قالب بندهای متعدد، داستان‌هایی را روایت می‌کند که همگی حول محور شک و تردید در باورهای سنتی و مذهبی می‌چرخند.»

رمان با آیه‌ی 23 سوره‌ی بقره شروع می‌شود که خدا در این آیه می‌فرماید: « و اگر در آنچه بر بنده خود نازل کرده‌ایم شک دارید، پس اگر راست می‌گویید، سوره‌ای همانند آن بیاورید و گواهان خود را -غیر از خدا- فرا خوانید.»

بند 23‌اش رمزی نوشته شده است بعد از جستجو متوجه می‌شوم به خط شجری است.

«خط شجری از جمله خطوط رمزی قدیمی ایرانی است که برای نوشتن پیام‌های مخفی یا اسناد خاص مورد استفاده قرار می‌گرفت.»

برای رمزگشایی از آن بند عکس می‌گیرم و تحویل ربات تلگرامی تبدیل عکس به متن می‌دهم و ربات متن زیر را تحویلم می‌دهد:

««料

1

非拝

材料 »».

این متن را تحویل گوگل ترنسلیت می‌دهم و او آن را این گونه ترجمه می‌کند:

«« هزینه

عبادت کنید

عبادت کنید

قضاوت

1

غیر عبادت

مواد»»

به فکر فرو رفتم که چرا گوگل ترنسلیت زبان آن حروف را ژاپنی تشخیص داد. جالبتر این که به عبادت و قضاوت ربطش داد.

البته خودم با توجه به ساختار کتاب و این که پایان کتاب هم با ترجمه‌ی فرانسوی آیه‌ی 23 سوره‌ی بقره تمام شده می‌دانم که آن بند کتاب تکرار آیه‌ی 23 بوده است و در گفتگویی که با هوش مصنوعی دارم او هم  برداشت من را تأیید می‌کند.

نقد رمان از نظر هوش مصنوعی :

«رمان «سوره الغراب» نوشته محمود مسعودی، اثری پیچیده و نمادین است که با بهره‌گیری از تمثیل‌ها و ارجاعات مذهبی، به نقد جامعه و باورهای خرافی می‌پردازد. این رمان با ساختاری شبیه به سوره‌های قرآن، در قالب بندهای متعدد، داستان‌هایی را روایت می‌کند که همگی حول محور شک و تردید در باورهای سنتی و مذهبی می‌چرخند.

تحلیل رمان:

  1. ساختار و فرم:
    • رمان به صورت بندهای متعدد تنظیم شده که هر بند می‌تواند معادل آیه‌ای از یک سوره باشد. این ساختار، تقلیدی از فرم قرآن است و نویسنده با این انتخاب، به نوعی به چالش آیه ۲۳ سوره بقره پاسخ می‌دهد که می‌گوید: «اگر از آنچه بر بنده خویش نازل کرده‌ایم، به شک اندرید، سوره‌ای مانند آن بیاورید.» Vista
  1. محتوا و درون‌مایه:
    • رمان به نقد خرافات، واپس‌گرایی و همسان‌سازی در جامعه می‌پردازد. شخصیت‌هایی مانند ایوب و تراب، نمایانگر افرادی هستند که در برابر جریان‌های غالب جامعه مقاومت می‌کنند و به دنبال هویت فردی خود هستند. حضور کلاغ‌ها به عنوان نمادی از مرگ و خرافات، فضای تاریک و رو به زوال جامعه را نشان می‌دهد. Shahrgon
  1. نمادها و تمثیل‌ها:
    • کلاغ در این رمان، نمادی از مرگ، خرافات و جهل است. تشییع جنازه باشکوهی که در داستان توصیف می‌شود، نشان‌دهنده اهمیتی است که جامعه به مرگ و مراسم مرتبط با آن می‌دهد، در حالی که زندگی و پویایی نادیده گرفته می‌شود. این تمثیل‌ها، نقدی بر جامعه‌ای است که به جای پیشرفت و تفکر، در خرافات و گذشته‌گرایی غرق شده است. Shahrgon
  1. نقد اجتماعی و سیاسی:
    • رمان «سوره الغراب» به وضوح به نقد حکومت جمهوری اسلامی و نقش مردم در پذیرش یا مقاومت در برابر آن می‌پردازد. نویسنده با استفاده از تمثیل‌ها و داستان‌های درون‌متنی، تاریکی‌ها و چالش‌های موجود در جامعه ایران را به تصویر می‌کشد و هشداری درباره آینده این جامعه ارائه می‌دهد. Iran International

نتیجه‌گیری: «سوره الغراب» رمانی است که با بهره‌گیری از ساختار و محتوای تمثیلی، به نقد جامعه‌ای می‌پردازد که در خرافات، مرگ‌گرایی و واپس‌گرایی غرق شده است. نویسنده با استفاده از نمادهایی مانند کلاغ و مراسم تشییع جنازه، به خواننده هشداری درباره وضعیت کنونی و آینده چنین جامعه‌ای می‌دهد. این رمان، اثری مهم در ادبیات معاصر فارسی است که با زبانی نمادین و ساختاری منحصر به فرد، به بررسی مسائل اجتماعی و سیاسی می‌پردازد.»

البته مسعودی رمان جالبی خلق کرده نه سوره‌ی جدید.

پ.ن: موارد داخل «» از هوش مصنوعی چت جی‌بی‌تی است.

بدون دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *